Vriendin Monica tipte me op een aflevering van Tegenlicht over de superrijken. Wie zijn ze en wat is de andere zijde van de giften die ze geven en de stichtingen die ze oprichten?
Wie zijn superrijken?
Laten we beginnen met de superrijken. Wie zijn het? Het zijn mensen met veel macht, die miljarden bezitten. Door slimme constructies en de connecties die ze hebben in de politiek, betalen ze vaak maar weinig belasting en hebben ze veel invloed op het maken van wetten. Natuurlijk zijn het wetten die goed voor ze uitpakken…
Wat is er dan zo erg aan giften of goede doelen van de superrijken?
De superrijken, waaronder Bill Gates (oprichter Microsoft) en Mark Zuckerberg (oprichter van Facebook), doneren een groot deel van hun vermogen aan goede doelen. Er gaan verschillende cijfers rond. Zo zou Bill Gates de helft van zijn inkomen aan goede doelen schenken en heeft Mark Zuckerberg 99% van zijn aandelen Facebook in een stichting ondergebracht waar ze zich inzetten voor goed onderwijs voor iedereen. Heel aardig en belangrijk, zou je denken.
De superrijken doen het voor de credits
In de documentaire komt duidelijk naar voren, dat de rijken dit doen om zichzelf een goed gevoel te geven en om zogenaamd de wereld een handje te helpen. Maar weet je wat nu het geheim is? Ze kunnen de wereld veel beter helpen door gewoon belasting te betalen. Daar profiteert dan namelijk iedereen in het land van en niet alleen de doelgroep die de miljardairs uitkiezen om te helpen. Gewoon belasting betalen dus. Maarja, daar heeft natuurlijk nog nooit iemand applaus voor gekregen.
Anand Giridharadas
Amerikaanse schrijver en politiek analist Anand Giridharadas komt in Tegenlicht veelvuldig aan het woord. Volgens hem is de liefdadigheid van de rijkste mensen op onze wereld een sigaar uit eigen doos: “Veel rijken geven liever tien miljoen aan goede doelen dan vijf miljoen aan belastingen. Filantropie in de Verenigde Staten omvat meer dan 400 miljard dollar per jaar.”
Saving Capitalism
Wel toevallig dat ik een aantal dagen naar Saving Capitalism op Netflix keek, genoemd naar het gelijknamige boek Saving Capitalism van Robert B. Reich. Hij vertelt eigenlijk hetzelfde verhaal als in de uitzending van Tegenlicht. Ik vond het schokkend om weer geconfronteerd te worden met mensen die keihard werken voor of onder het minimumloon, terwijl de grote bedrijven hun zakken verder en verder vullen.
Aflevering terugkijken en meer lezen
De aflevering Kijken naar de Rijken van VPRO Tegenlicht kun je gratis terugkijken. Ik ben ook benieuwd naar het boek van de man die geïnterviewd is, Winners Take All. Heeft iemand het al gelezen?
Teken de petitie!
Tegenlicht is ook een petitie gestart, waarin wordt opgeroepen op miljardairs ook gewoon belasting te laten betalen. Ben je er ook zo tegen dat de superrijken steeds rijker worden en hun belastingplichten ontduiken? Teken dan hier de petitie.
Tja, belasting betalen is ook niet bepaald mijn hobby. Maar ik weet dat het wel belangrijk is om ons land prettig te houden. Wat vind jij van belasting betalen en de rol van superrijken hierin?
Ik ben een groot voorstander van belasting betalen. Van belastingen kan een goede overheid goed voor haar onderdanen zorgen. Ik ben ook een groot voorstander van hoge belastingen voor hoge inkomens. De breedste schouders dragen de zwaarste lasten.
Wat me wel altijd verbaasd is dat vergrootglas vaak op rijken wordt gelegd. Zeker als het om belastingen of goede doelen gaat. Natuurlijk, rijken moeten net zo goed volgens de regels spelen als de gewone man. Aan de andere kant geeft de gewone man geeft slechts €216 per jaar aan goede doelen en hebben 400.000 Nederlanders de belasting ontdoken of werk niet opgegeven (beide cijfers uit 2019).
Er valt nog veel te verbeteren in de wereld.
De extreme belastingontduiking gebeurt door grote multinationals. In een belastingparadijs als Nederland ontlopen zij de belasting in hun eigen land.
Nederlanders horen categorisch bij de rijksten in de wereld. Wij betalen wel belasting in Nederland, voor de Nederlanders, maar hebben niet een belastingsysteem gemaakt voor verdeling van de rijkdom in de wereld. Daar dragen we dus per saldo 0% aan bij. Wie zijn wij om kritiek te hebben op het kleine groepje nog-rijkeren?
Daarnaast heeft naar mijn weten de meerderheid van de nog rijkeren geen bezwaar tegen het betalen van meer belasting, mits dat goed is vastgelegd in de wet. Dat we dat niet goed in het systeem hebben doorgevoerd, heeft volgens mij meer te maken met ondeskundigheid van de politici die wij gekozen hebben, dan met boze opzet.
Als laatste vind ik het niet zo netjes om net te doen alsof de rijken hun werk alleen maar voor de schone schijn doen. Dat doet geen recht aan wat ze betekend hebben voor deze wereld, en ook niet aan hun motivaties daarbij.
Laat me raden, jij stemt zeker ook VVD?
Wat een onzin ook hier in Nederland zijn de rijksten de aasgieren en betalen ze bijna geen belasting door allerlei constructies!
Veel van deze rijken stonden met hun bedrijven ook meteen in de rij voor de compensatieregelingen i.v.m. Corona.
Uitzonderingen daar gelaten, maar de meeste rijken doen het niet voor de wereld of voor een ander, maar gewoon om hun eigen zakken nog verder te vullen!
“Laat me raden, jij stemt zeker ook SP?”
Ben uitermate benieuwd welke constructies, volgens u, de “rijksten” gebruiken om “bijna geen belasting” te betalen. Kennelijk doen ze dan toch iets niet goed anders zouden ze geen belasting betalen.
Wellicht kunnen uit uw weloverwogen tips in fiscalibus veel belastingbetalers (alsnog) hun bijdrage aan de Schatkist op legitieme wijze verlagen.
Nederlanders horen bij de rijksten ter wereld, dus wij zijn allen aasgieren?
Let op: Met de maat waarmee wij anderen meten zullen wij gemeten worden.
Veel superrijken zijn de aasgieren van de wereld!
Ik heb wel eens een documentaire gezien waarin in werd berekend dat de 25% rijksten 80% van al het vermogen in hun bezit hebben.
Als ze daar 50% al van zouden afstaan dan is de armoede de wereld uit.
En ja ik zou best een miljoen belasting willen betalen want dat zou betekenen dat ik ook stinkend rijk zou zijn.
Rijken maken handig gebruik van de bestaande wetten. Dat doen ze echt niet zelf, daar hebben ze mensen voor. Gebruik maken van legale constructies, daar is niks mis mee. Wij hebben ook allerlei fiscale regelingen en toeslagen. Niet verstandig als je daar dan geen gebruik van maakt. Zelfs al heb je het niet nodig om te overleven.
Het is trouwens een gevaarlijke aanname dat de staat belastinggeld goed spendeert. Zolang er geen goed rekenschap afgegeven wordt, is het soms geld in een kuil gooien. En dat gebeurt nog vaak zat “omdat het het juiste is om te doen”. En dan heb ik het nog niet eens over de mislukte megaprojecten zoals de betuwelijn. Zolang de overheid geen onderzoek wil doen naar effectiviteit, geef ik de rijken groot gelijk dat ze hun geld besteden aan hun eigen goede doelen. Ook al is het maar voor hun eigen gevoel.
Los daarvan gaat het vaak over Amerikaanse superrijken. In Nederland is de moraal toch een stuk linkser en is de maatschappij vrij egalitair.
Mooi stuk Tom, over een onderwerp dat me na aan het hart ligt. Een bedrijf als Amazon, bijvoorbeeld. Staat nergens bovenaan de lijst van goede werkgevers, maar buit met name zijn Amerikaans werknemers zó uit dat de meeste afhankelijk zijn van voedselhulp door de overheid (de zogenaamde foodstamps) terwijl het bedrijf tegelijkertijd (volgens een nieuwbericht van CNBC uit februari 2020) geen inkomstenbelasting over de 11 miljard (!) bruto winst van 2018 hoefde te betalen. Winst die dus behaald is met behulp van overheidssteun aan de werknemers. Het is de reden dat ik geen producten bij het bedrijf bestel.
Of Lionel Messi, die 100 miljoen per jaar verdient, maar toch in de Panama papers voorkwam omdat hij via belastingconstructies nog meer geld wilde overhouden.
Ik las ooit ergens als antwoord op de vraag: “ja maar, het is toch ook hun geld?” het volgende (waar ik het erg mee eens ben): Het is niet ‘hun geld’. Het is ‘ons geld’: gemiste belastinginkomsten die naar infrastructuur, onderwijs, medische zorg, etc. zou moeten gaan. En niet naar de persoonlijke projectjes van de goede gevers.
Daar doet die miljoen Euro aan corona-hulp die Messi vorige maand doneerde aan de Spaanse en Argentijnse gezondheidszorg (achgut, nou kan ie vast niet meer uit eten…) niets aan af.
*hier eindigt de tirade* ;)
Het zou al zoveel schelen als wij burgers massaal de Amazon links laten liggen en er niet bestellen(omdat het zo handig is) En de supermarkten ontlopen. En boeken in de boekenwinkels kopen ipv bij Bol. Linux op de pc/mobiel zetten enz.
Maar dat gaat de meeste mensen al te ver. Tja. Dan blijven er superrijken.
De rijkdom van de een gaat altijd ten koste van de ander. Dus eigenlijk is rijkdom per definitie onfatsoenlijk. Nu zijn mensen van nature geneigd tot egoïsme en dus moet er een overheid zijn die dat reguleert.
Een hartelijke groet van Jo.
Verschil in inzet, talent, vraag en aanbod, leiden in een kapitalistisch systeem zoals het onze tot een verschil in beloning. Een paar voorbeelden:
– Talent: Een boer die mooiere, grotere en gezonde aardappels verbouwt, verdient daar meer geld aan.
– Inzet: Iemand die een maand werkt, verdient meer dan iemand die een dag werkt.
– Vraag: Als de vraag naar een goed of dienst toeneemt (zoals een dakdekker net na een storm), dan stijgt de prijs.
– Aanbod: Als er een overschot is van een goed of dienst (zoals brandstof nu), dan zakt de prijs en verdient de leverancier daar minder aan.
Ik zie niet hoe dat ten koste gaat van iemand. Het is eigenlijk een heel … fatsoenlijk systeem zou ik zeggen.
Ik heb het niet over verschil in beloning, maar over rijkdom. Veel rijkdom wordt verkregen over de ruggen van anderen. Ook trouwens ten koste van natuur en milieu.
Er zijn goede wetten nodig om dit te voorkomen.
Jo.